موتورخانه چیست؟

در این مقاله به این سوال متداول موتورخانه چیست ؟ می پردازیم. به یک اتاق یا بخش جداگانه ای از یک ساختمان که کار آن نگهداری تجهیزات مکانیکی و الکترومکانیکی برای گرمایش یا سرمایش ساختمان های مسکونی، اداری، صنعتی و … می باشد موتورخانه می گویند.

معمولاً در مکان های مسکونی یک اتاق برای راه اندازی شوفاژ موتورخانه کفایت می کند اما در محیط هایی مثل بیمارستان ها، هتل ها، کارخانه ها، با توجه به وسعت و متراژی که دارند باید از چندین اتاق برای راه اندازی شوفاژخانه کمک گرفت.

معمولاً موتورخانه های کوچک در زیرزمین خانه ها قرار دارند، اما در ساختمان های بزرگ تر به دلیل سنگینی تاسیسات و سر و صدای زیادی که ایجاد می شود، این سیستم در خارج از فضای ساختمان قرار می گیرد.

انواع تجهیزات موتورخانه و کارآیی هر کدام چیست؟

می توان گفت هدف تجهیزاتی که در سیستم موتورخانه به کار می روند، تهویه مطبوع و گرمایش ساختمان است که در این مسیر هر یک از اجزا وظیفه خاصی بر عهده دارند. بنابراین در ادامه نحوه عملکرد و نقش هر یک از آن ها را در تامین گرمای مورد نیاز ساختمان ها بررسی خواهیم کرد.

• دیگ یا بویلر موتورخانه

دیگ یا همان بویلرها از لحاظ مقاومت کاری به 3 دسته دیگ آب گرم، آب داغ و بخار تقسیم می شوند. همچنین از نظر جنس نیز آن ها را به دو دسته چدنی و فولادی تقسیم بندی می کنند.

به طور معمول به دلیل اینکه دیگ های چدنی، مقاومت پایینی در برابر فشار دارند، از آن ها در منازل مسکونی و یا در محل هایی که به سیستم قدرتمندی نیاز ندارند، استفاده می شود. علاوه بر این مقاومت پایین این دیگ ها باعث می شود که تنها با استفاده از سیال آب گرم کار کنند.

اما دیگ های فولادی به علت مقاومت زیادی که دارند، عمدتاً در ساختمان های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند و بالطبع آن قیمت بالاتری هم به نسبت دیگ های چدنی دارند. این دیگ ها با توجه به مقاومت بالایی که دارند برای هر 3 نوع آب گرم، آب داغ و بخار آب قابل استفاده می باشند.

روند کار دیگ ها به این صورت است که آب پس از ورود به دیگ و داغ شدن توسط مشعل، به کمک لوله های انتقال به شوفاژها و رادیاتورها منتقل می شود. بعد از این که آب سرد شد، مجدداً به دیگ موتورخانه برمی گردد و وقتی گرم شد دوباره به سمت شوفاژ، رادیاتور، فن کویل و … حرکت می کند.

• مشعل موتورخانه

مشعل وسیله ای است که در دیگ ها ایجاد حرارت کرده و سوخت آن از نوع سوخت های فسیلی، مخصوصاً بنزین، گازوئیل و گاز شهری می باشد. پر کاربردترین نوع مشعل ها، مشعل گازسوز می باشد. مشعل ها در دو نوع دمنده دار و بدون دمنده در بازار عرضه می شوند که نوع دمنده دار آن دارای بازدهی بالاتر بوده و حرارت بیشتری تولید می کند ولی نوع بدون دمنده حرارت کمتری تولید کرده و در فضاهای کوچک مورد استفاده قرار می گیرد.

مشعل موتورخانه به طور همزمان سه عامل احتراق یعنی هوا، سوخت و جرقه را با هم ایجاد کرده و سبب تولید آتش و حرارت می شود. در ضمن دمای تولیدی این بخش از موتورخانه ساختمان از 80 تا بیش از 200 درجه سانتی گراد متغیر می باشد.

• چیلر موتورخانه

چیلر یا سردکن در بخش سرمایشی موتورخانه کاربرد دارد که از این نظر نقش آن با نقش بویلر در فرآیند گرمایشی مشابه است. نحوه عملکرد آن به این شکل است که از طریق سیکل تبرید یا سرمایش، گرما را از آب گرفته و آن را خنک می کند. سپس این آب خنک به چرخه سرمایش وارد شده و از راه ترمینال های سرمایشی که در فضای داخلی ساختمان وجود دارند، دمای محیط را کاهش خواهد داد.

در چیلرهای تراکمی، فشار گاز توسط کمپرسور کاهش پیدا کرده و گازی که به کندانسور وارد می شود سرد شده و با از دست دادن حرارت به مایع تبدیل شده و به درون اپراتور وارد می شود و گرمای آب موجود در محدوده اپراتور را جذب می کند.

این رویه در چیلرهای جذبی هم به همین شکل است با این تفاوت که برای بالا بردن فشار گاز از روش دیگری استفاده می شود. این چیلرها هم مصرف انرژی کمتری دارند و هم صدای کمتری تولید می کنند. همین عامل باعث شده تا برای استفاده در موتورخانه پرطرفدارتر باشد. همچنین هزینه های تعمیر و نگهداری این بخش از تجهیزات موتورخانه به مراتب از چیلرهای تراکمی کمتر می باشد.

• پمپ موتورخانه

توجه داشته باشید که آب گرم یا سرد شوفاژخانه ها تنها با کمک سیستم های انتقال آب معمولی به ترمینال های ساختمان انتقال پیدا نمی کنند، بلکه در ساختمان های 2 یا 3 طبقه که از موتورخانه مرکزی استفاده می شود، باید برای ایجاد فشار در جریان آب و انتقال آن به سمت پایانه های گرمایشی و سرمایشی در تمام طبقات صورت گیرد. لازم به ذکر است که انتخاب و طراحی پمپ آب مناسب بر اساس تعداد طبقات، ترمینال ها و متناسب با آن ها در ابعاد و ظرفیت های مختلف انجام می شود.

به عبارت دیگر وظیفه پمپ شوفاژخانه، افزایش فشار آب و کمک به گردش آب درون سیستم موتورخانه می باشد. پس در واقع آب در سیستم گردش کرده و آب گرم درون آن مشابه پمپاژ قلب به حرکت درمی آید.

گروه تاسیساتی محمدی در زمینه تعمیر و نصب انواع پکیج و آبگرمکن آماده خدمات رسانی به همشهریان عزیز می باشد.